Ważne badanie dotyczące walki z handlem ludźmi w nordyckim modelu prawnym, przeprowadzone przez dr. Jakuba Drobnika z WIZ, zostało zaprezentowane 24 czerwca 2025 r. Pani Karin Prien, nowo wybranej Minister ds. Edukacji i Spraw Rodzinnych w rządzie Friedricha Merza w Bundestagu. To przełomowe opracowanie, realizowane w ramach szerszego projektu naukowego, analizuje skuteczność podejścia stosowanego w Szwecji, Norwegii i Francji.

Projekt, trwający od stycznia 2024 r., skupił się na dogłębnej analizie hermeneutyczno-empirycznej prawodawstwa w tych krajach. Badacze szczegółowo przyjrzeli się mechanizmom zwalczania handlu ludźmi, ściganiu karnemu, współpracy między władzami oraz ochronie ofiar. Kluczowym elementem modelu nordyckiego jest dekryminalizacja osób świadczących czynności seksualne za wynagrodzeniem, w połączeniu z prewencją, zakazem nabywania takich czynności, zakazem prowadzenia domów publicznych i sutenerstwa, a także kryminalizacją kupców.

To pierwsze tego typu badanie, które analizuje wykładnię językową i systemową prawodawstw różnych państw w kontekście ich materialno- i formalnoprawnych ograniczeń w walce z handlem ludźmi w celu wykorzystania seksualnego oraz przestępczością zorganizowaną. Badanie wskazuje zarówno na pozytywne, jak i negatywne skutki krajowych rozwiązań, proponując jednocześnie szereg mechanizmów niezbędnych do wdrożenia w celu wzmocnienia walki z tym procederem.

Wyniki badania stanowią istotny wkład w publiczną debatę nad rozwiązaniami społeczno-prawnymi dotyczącymi legalizacji, regulacji, abolicji lub prohibicji prostytucji w państwach Unii Europejskiej, szczególnie w kontekście rosnących głosów postulujących wprowadzenie modelu regulowanego w Polsce.

Dr Drobnik podkreśla, że „wyniki badania pokazują, że integralne podejście obejmujące środki karne, prewencyjne wraz ze wsparciem społecznym jest niezbędne dla osiągnięcia trwałego sukcesu”. Według niego, skuteczna walka z międzynarodowym handlem ludźmi w dłuższej perspektywie może być zapewniona jedynie poprzez wprowadzenie modelu nordyckiego w całej UE. Ekspert wskazuje również na potencjał poprawy w zakresie ścigania przestępstw poprzez wyspecjalizowane przepisy dotyczące cyberprzestępczości, rozszerzenie programów wsparcia społecznego dla ofiar oraz obowiązkowe przechowywanie danych cyfrowych w celu identyfikacji przestępców.

Dr Anja Weisgerber, wiceprzewodnicząca grupy parlamentarnej CDU/CSU w niemieckim Bundestagu, również wyraziła swoje przekonanie: "Jako Unia, podobnie jak Parlament Europejski, opowiedzieliśmy się już za zmianą paradygmatu. Dlatego chciałbym podziękować dr Drobnikowi i DIAKA za nowe badanie, które stanowi ważny wkład w świadome podejmowanie decyzji. Jest teraz jasne, że praktycznie nie ma alternatywy dla modelu skandynawskiego, jeśli chcemy coś zmienić w interesie kobiet."

Link do studium: https://www.db-thueringen.de/receive/dbt_mods_00066057
Link do DIAKA e.V.: https://www.diaka.org/
Zdjęcia: https://chaperon.de/

Materiał nadesłał dr Jakub Drobnik